Kernwaarden

Onze zorg is gestoeld op een aantal kernwaarden zoals gelijkwaardig contact, geborgenheid, het kunnen dragen van verantwoordelijkheid voor eigen keuzes en de overtuiging dat ieder mens de potentie heeft tot groei en ontwikkeling. Ook zijn wij ervan overtuigd dat ieder mens behoefte heeft aan autonomie, verlangt naar vrijheid en van betekenis wil zijn (voor de ander). Dit betekent dat onze medewerkers zich betrouwbaar en open opstellen en het eigen handelen willen (laten) toetsen en bespreken. We gaan uit van de presentiebenadering en stellen ons gastvrij, respectvol, niet veroordelend en met oprechte nieuwsgierigheid naar de ander op. Daar waar begrenzing noodzakelijk is, gebeurt dat vanuit zorg en niet vanuit macht. We gaan uit van de mogelijkheden en kwaliteiten van de ander.

Behandeling

Onze behandeling en het monitoren daarvan is risico gestuurd. Hiertoe werken we met risicotaxatie-instrumenten waaronder de HKT-R. Aan de hand van de risicofactoren bepalen we de behandeldoelen van elke cliënt. Ook kijken we hoe we de beschermende factoren kunnen versterken. 

Sociotherapeutische behandeling

Onze forensische sociotherapeuten spelen een belangrijke rol bij het realiseren van het basisaanbod op de afdeling. Zij zijn de verbindende schakel; ze integreren de psychiatrische diagnose en het delict- of gevaarlijk gedrag, rapporteren op risicofactoren en hebben een rol bij risicomanagement en het voorkomen van gevaarlijk/delict gedrag. Ze genereren dagelijkse informatie ten behoeve van de behandeling en ondersteunen de cliënt bij zijn/haar terugkeer naar maatschappij. Ook organiseren ze een belangrijk deel van het basisaanbod voor cliënten op de afdeling.

Vakgroepen verzorgen specifieke geïndiceerde interventies zoals vaktherapie, training, arbeid en onderwijs. Cliënten leren zo vaardigheden die nodig zijn voor het leven thuis, op het werk en in de vrije tijd. Ze leren meer te vertrouwen op hun eigen kunnen en krijgen op een gezonde manier meer greep op hun leven en omgeving.

Psychologische interventies en psychotherapie

In het dagprogramma leren cliënten om te gaan met hun emoties, impulsiviteit, verslaving, agressie en psychotische symptomen. Ook oefenen ze hun sociale en communicatieve vaardigheden en krijgen psycho-educatie. In principe vindt het dagprogramma plaats in groepen tenzij dat vanwege het psychiatrisch toestandsbeeld of veiligheidshalve niet verantwoord is. Een groep is een afspiegeling van de maatschappij; cliënten leren beter in een groep en medewerkers kunnen beter observeren hoe cliënten het doen in een groep. 

Onderzoek

Het lectoraat onderzocht op welke manier(en) herstelgericht werken met de sociale omgeving ingezet kan worden in de behandeling en begeleiding van de cliënt voor, tijdens en na zijn verblijf in De Woenselse Poort. Met sociale omgeving bedoelen we het netwerk rondom de cliënt, onder andere familie en naasten, verenigingen, werkgevers en vrijwilligers en de omgeving rondom De Woenselse Poort zoals (sport)verenigingen, werkgevers en buurtcentra. Kortom, alles dat bijdraagt aan het sociaal kapitaal van de cliënt, het versterken van zijn mogelijkheden en het stoppen met criminaliteit alsook het verminderen van het stigma in de samenleving rondom mensen met een forensische maatregel.

Doel samenwerking

Het onderzoek komt voort uit de samenwerking die De Woenselse Poort in 2018 is aangegaan met Avans Hogeschool die in het teken staat van het inzichtelijk maken van hoe, waar, wanneer en waarom het sociaal netwerk betrokken wordt in de behandeling.

Concrete stappen

De bevindingen uit het onderzoek hebben ertoe geleid dat we in juni 2023 de samenwerking met Avans Hogeschool verlengen om tot een plan van aanpak te komen op welke manier we de samenwerking met de omgeving van de cliënt en van De Woenselse Poort concreet vorm kunnen geven.

Slachtoffer – dader mediation

Een gezelschap van medewerkers van De Woenselse Poort en een onderzoeker van het lectoraat Transmuraal Herstelgericht Werken van Avans Hogeschool heeft in 2022 een conferentie bezocht waar het onderwerp slachtoffer – dader mediation centraal stond. Dit is een van de onderwerpen wat in de toekomst, in samenwerking met Avans Hogeschool, nader onderzocht en ontwikkeld wordt.

Kinderboerderij

Studenten van Avans Hogeschool hebben een bijdrage geleverd aan het realiseren van een kinderboerderij waar cliënten en hun gezinnen elkaar in een gemoedelijke omgeving kunnen ontmoeten.

Terugdringen recidive

In het kader van herstel ondersteunende zorg, resocialisatie en terugdringen recidive werken we nauw samen met verschillende ketenpartners. Naastenorganisaties zoals MIND,  Herstel en Terugkeer zijn belangrijke partners in ons netwerk. Deze organisaties helpen ons in het destigmatiseren van onze cliënten.

Ook op het vlak van Zorg & Veiligheid maken we deel uit van het regionaal samenwerkingsverband. Binnen het programma Zorg en Veiligheid wordt nauw samengewerkt met de gemeenten, het Openbaar Ministerie, de veiligheidshuizen en politie. Samen met onze ketenpartners staan wij voor een veilige omgeving en passende zorg voor eenieder die dit nodig heeft. Preventie speelt hierin een belangrijke sleutelrol.

Wat cliënten en manager zeggen over medezeggenschap

“Als manager ben ik me er dagelijks van bewust dat we nog veel meer de mens achter de cliënt moeten leren zien. Tijdens de gespreksbijeenkomsten komen we er ook duidelijker achter waar de behoeften liggen. Structuur en continuïteit in de medezeggenschap zorgt voor een constructief medezeggenschapsproces. Als manager met een verpleegkundige achtergrond voer ik graag gesprekken met de cliëntenraad.”

Edwin, manager

“We krijgen goede en zorgvuldige hulp van de ondersteuners en zij zijn oprecht gericht op een goede medezeggenschapsstructuur. Als we iets vragen of melden dan wordt er ook echt iets mee gedaan. Er worden over en weer reële verwachtingen geschept. Het is ook fijn dat de manager aansluit en we rechtstreeks antwoorden kunnen krijgen. Maar vooral dat de boodschap geadresseerd wordt aan de juiste persoon; dat de lijnen kort zijn en de antwoorden volgen.”

Cliënt

Naasten denken niet alleen mee over toekomstig beleid; zij zijn ook als vrijwilliger actief bij allerlei andere activiteiten voor naasten betrokken.

Kinderboerderij

Een van de initiatieven die voort zijn gekomen uit de intensieve samenwerking met Avans Hogeschool is de vormgeving van een kinderboerderij die in 2022 geopend is. Kinderen en hun ouders kunnen zo in een ongedwongen omgeving samen zijn waardoor het bezoek voor alle partijen aangenamer en gemoedelijker kan verlopen. Dit bevordert het onderhouden van een goede relatie binnen het gezin(ssysteem). Toen dit initiatief bij een grote winkelketen ter ore kwam, bood deze spontaan aan om diverse kinderactiviteiten te sponsoren. Zo raakt de omgeving meer betrokken en kan de maatschappelijke rol van De Woenselse Poort versterkt worden.    

Wat naasten vertellen over het naastenbeleid

“Toen De Woenselse Poort mij vroeg om deel te nemen aan de Naastenraad, heb ik direct ja gezegd. Ik wil graag meewerken aan het vormgeven van een goed naastenbeleid. Het is van groot belang dat naasten zich betrokken voelen bij de behandeling van hun familielid. Dit kan enerzijds door ondersteuning en goede informatie en het tonen van betrokkenheid en anderzijds het daadwerkelijk betrekken bij de behandeling. Uiteindelijk komt het familielid toch weer terug binnen de familie en is het goed te weten hoe te reageren op bepaalde situaties. En men mag niet vergeten dat ook de familie (mee)lijdt.”

Alda, naaste

“Ik ben heel blij met dit initiatief van De Woenselse Poort zodat er, via kleine stapjes, uiteindelijk een grotere verandering kan en mag komen. We gaan voor meer betrokkenheid van naasten in de toekomst. De maatschappij heeft vooroordelen en daardoor kunnen ook familieleden in de problemen komen. Naasten hebben daarnaast behoefte aan overzicht. Dat doe je door hen voldoende te betrekken bij de behandeling en steun te bieden bij problemen tijdens het verblijf van hun familielid.”

Sandra, naaste

Het behandelaanbod is ‘echt enorm’. De kliniek biedt zowel behandeling in het kader van TBS als overige forensische zorg voor verschillende doelgroepen en problematieken. Cliënten kunnen doorstromen van het hoogste beveiligingsniveau naar een forensisch psychiatrische afdeling (FPA) en hun behandeling eventueel voortzetten binnen de reguliere GGZ op hetzelfde terrein of naar de beschermde woonvormen van GGzE in de regio.

We staan achter de visie en aanpak van De Woenselse Poort en worden graag meegenomen in de ontwikkelingen van het risicogestuurd behandelen en centraliseren van het sociotherapeutische milieu. Omwille van onze gewenste diepgang zorgt de Reclassering voor scholing van hun medewerkers op het gebied van psychopathologie. We vinden het belangrijk dat de Reclassering dezelfde taal spreekt als de behandelaren van De Woenselse Poort.

Er heerst een prettig werkklimaat binnen alle gelederen en we spreken de wens uit dit nog lang te willen voortzetten.”

Yvette en Matthijs, contactfunctionarissen Reclassering Nederland

Gedurende de eerste twee jaar van hun dienstverband volgen medewerkers van De Woenselse Poort tal van cursussen en trainingen. Volgens een vastgesteld curriculum zijn dat cursussen en trainingen, onder andere gericht op risicotaxatie, omgaan met bijzonder gedrag, afstand-nabijheid, observeren en rapporteren, herstelgerichte benadering, risk & needs responsivity, good lives model, dubbele diagnose geïntegreerd behandelen en verloftrainingen.  

Trainingen in eigen beheer

Een groep professionals van De Woenselse Poort is getraind om een groot deel van de cursussen in eigen beheer te verzorgen. Daarnaast maken we gebruik van de EFP-forensische leerlijn.

Borging van deskundigheidsbevordering vindt plaats aan de hand van het verplichte curriculum in een reguliere cyclus van jaargesprekken.

Persoonlijke professionaliteit

Naast deze vakgerichte deskundigheidsbevordering is er ook aandacht voor persoonlijke professionaliteit; het ontwikkelen van een eigen professionele identiteit ten opzichte van de opdracht waar men voor staat. In 2022 hebben we hiervoor het werkboek ‘professionele integriteit’ ontwikkeld. Medewerkers dienen zich bewust te zijn van de context waarin ze werken en zij moeten in staat zijn om risicovolle situaties te herkennen en bespreekbaar te maken. In het werkboek is een toolbox opgenomen waar teams mee aan de slag kunnen. Het werken met de toolbox levert de teams inzicht in eigen functioneren. Ook dragen de oefeningen bij aan deskundigheidsbevordering op het gebied van professionele integriteit. Groei vindt plaats wanneer ruimte wordt geboden om van elkaar te leren en samen te reflecteren op dat wat er in de praktijk gebeurt.

In het najaar zijn de voorbereidende activiteiten voor cyclus 3 uitgevoerd. Vanuit de Stuurgroep De Lerende Praktijk zijn we betrokken bij het herzien en beoordelen van de kwaliteitsstandaarden en is ervoor gezorgd dat er een nauwe samenwerking is met het Expertisecentrum Forensische Psychiatrie.

In april 2023 start de uitvoering van de 3e cyclus. Aan het einde van de cyclus, waarin alle deelnemende forensische centra en klinieken zijn bezocht, worden de landelijke resultaten, de zogenoemde ‘parels en oesters’, in een rapport gepresenteerd. Dit rapport verschijnt naar verwachting eind 2023/begin 2024.

Lees hier meer over het Kwaliteitsnetwerk FPC/K

Verlofmodule

Naast de KFZ-calls waar De Woenselse Poort een bijdrage aan leverde, zijn we in 2022 betrokken geweest bij het ontwikkelen van de verlofmodule in Minddistrict. Met deze module kunnen cliënten zich voorbereiden op hun verlof.  Ze krijgen informatie, worden aangezet om na te denken hoe ze met hun risicofactoren kunnen omgaan en kunnen doelen stellen. Inmiddels maken cliënten van De Ponder en Keer gebruik van deze module.

Meer informatie over DEEP VR vind je hier.

‘Behandelen van vrouwen in de forensische klinische zorg: een vak apart? Het ontwikkelen van richtlijnen voor de behandeling van vrouwen in de forensische klinische zorg.’

Binnen de forensische psychiatrie vormen vrouwelijke patiënten een kleine, maar groeiende groep. Het gaat dan vooral om ernstig getraumatiseerde vrouwen met complexe problematiek. De meeste zorg- en behandelprogramma’s zijn gericht op mannelijke patiënten. Om de zorg voor vrouwelijke patiënten binnen de forensische klinische zorg te verbeteren is een richtlijn voor gender responsieve behandeling opgesteld. De Woenselse Poort was een van de uitvoerende partijen in dit onderzoek.

Meer informatie over deze richtlijn, het eindrapport en de factsheet vind je hier.

‘De effectiviteitspuzzel van eHealth: wat is de toegevoegde waarde van online modules voor behandelingen in de forensische zorg?’

Het doel van dit onderzoek is het onderzoeken of, hoe en waarom de eHealth-modules van Minddistrict van toegevoegde waarde zijn voor de behandeling van forensisch psychiatrische patiënten. Er wordt grondig onderzoek gedaan naar de verschillende aspecten van e-health modules in een complexe behandelcontext. De resultaten leveren direct een bijdrage Dit onderzoek loopt in 2023 door.

Meer informatie over dit onderzoek vind je hier.

HKT-R

Verschillende forensische klinieken maken inmiddels gebruik van dit risicotaxatie-instrument dat in de afgelopen jaren is doorontwikkeld.

In 2022 verscheen het artikel ‘Facilitating Shared Decision Making in Forensic Psychiatry: The HKT-R Spider App’ van Paul Ter Horst, Marius Spreen en Stefan Bogaerts.

Paul Ter Horst, wetenschappelijk medewerker van De Woenselse Poort, promoveert momenteel op de HKT-R en de zelfscore-app: ‘Klinische beslismethode voor risico gerelateerde behandelevaluatie’.

Reacties op de HKT-R

“Ik had eigenlijk nooit zo nagedacht over mijn risicofactoren. Deze app dwingt me om daar wél over na te denken. Dat is best moeilijk, maar ook goed voor me. Die extra vragen vind ik fijn. Je hoeft ze niet allemaal in te vullen, maar de vragen die ik belangrijk vind, heb ik wel ingevuld. Die laten je nog extra nadenken over jezelf. Ik snap nu eindelijk wat die risicotaxatie, waar het personeel het steeds over heeft, inhoudt. Het is fijn dat ik die nu ook over mezelf mag invullen.”

Cliënt

“Behandelaren en sociotherapeuten zijn enthousiast over het gebruik van de visuele risicotaxatie. Ook cliënten die in het begin weerstand vertonen, ontdooien na het invullen van de HKT-R zelfscore app. Ze kunnen daarin zelf aangeven wat ze belangrijk vinden en de uitkomsten meenemen naar hun zorgplanbespreking. Eigen regie is belangrijk!”

Tom, medewerker E-Health

Introductiebijeenkomsten

We vinden het erg belangrijk dat medewerkers zich welkom voelen. Daarom zijn we in 2022 gestart met introductiebijeenkomsten. Nieuwe medewerkers kunnen kennismaken met de directie en management en ze ontvangen de meest belangrijke informatie over De Woenselse Poort. Ook wordt duidelijkheid gebracht over de trainingen die ze gedurende de eerste twee jaar van hun dienstverband gaan volgen. Een rondleiding door De Woenselse Poort en een bezoek aan de meldkamer completeren de introductie. Deze bijeenkomsten zorgen ook voor verbinding tussen nieuwe medewerkers in allerlei verschillende functies.

Maryanne, directiesecretaresse aan het woord:

“Vanaf dag 1 heb ik me welkom gevoeld bij De Woenselse Poort. Tijdens de introductiebijeenkomst ontmoet je naast de nieuwe medewerkers ook de directie en managers van diverse afdelingen. Zij geven je een goede inkijk in wat zij en de afdelingen allemaal doen, bijvoorbeeld op het gebied van veiligheid. Voor mij een interessante bijeenkomst om het overzicht van de hele organisatie goed in beeld te hebben.”

Teamleider Daphne vertelt: 

“Als teamleider sta je niet alleen vóór, maar zeker ook naast je team. Om samen successen te vieren, maar vooral ook om er te zijn op momenten dat het werk het uiterste van je vraagt. Onze doelgroep kan pittig zijn en een crisissituatie heeft veel impact op mensen. Collega’s moeten dan erop kunnen vertrouwen dat ze er niet alleen voor staan. Op dit soort momenten kan ons Team Collegiale Opvang onze medewerkers extra ondersteuning bieden.

We willen mensen in hun kracht zetten door uit te zoeken waar ze blij van worden. We trainen onze eigen ervaren medewerkers die veel expertise hebben, zodat zij onder andere onze nieuwe collega’s kunnen opleiden. Gemotiveerde en enthousiaste medewerkers binden, boeien en behouden; dat blijft ons doel!”

Een helpende vertelt

“Inmiddels hebben we meer regelmaat gebracht in het eetpatroon van onze cliënten; we eten nu gezamenlijk en op vaste tijden met de cliënten aan tafel. Tijdens deze momenten is er ook oog voor de ontwikkeling van sociale vaardigheden; cliënten leren zo om rekening te houden met elkaar.

Op zondagavond bespreken we het weekmenu; wie wil koken, heb je daar hulp bij nodig en welke maaltijden komen op tafel. Met cliënten is afgesproken dat er minimaal 5 gezonde avondmaaltijden worden bereid. Om dit te stimuleren en te ondersteunen hebben we een map met gezonde recepten samengesteld.

Ook is een aantal leefstijltrainingen aan onze cliënten gegeven waarin veel verschillende thema’s zijn besproken. We werken veelal met praktijkvoorbeelden. Als cliënten het aantal suikerklontjes zien die ze in een week nuttigen, schrikken ze soms toch en raken ze gemotiveerd om hun suikergebruik te minderen.

Een gezonde leefstijl vraagt vaak verandering. En verandering is niet eenvoudig. Daarom nemen we kleine stappen en besteden we continue aandacht aan deze thema’s.”

Mijlpalen

Belangrijke activiteiten voor het EFEd zijn geweest:

• De samenwerking met het Expertisecentrum Forensische Psychiatrie die we in een intentieverklaring hebben vastgelegd.
• Verkennende gesprekken met GGz WNB en prof.dr. Arno van Dam over de wijze waarop De Woenselse Poort en het EFEd wetenschappelijk onderzoek kunnen ondersteunen.
• Presentatie over forensische ervaringsdeskundigheid aan het bestuurlijk overleg en het bestuursdepartement Forensische Zorg.
• Ondersteuning bij implementatie van ervaringsdeskundigheid bij verschillende forensische zorgaanbieders.
• Verzorgen van presentaties in het onderwijs. Op uitnodiging hebben we presentaties gegeven bij het Summa College en Fontys Hogeschool.
• Het EFEd heeft verschillende presentaties en workshops mogen geven waaronder bij de Week van de Forensische Psychiatrie en het Forensisch Festival.